Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerinin (SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) sağladığı emeklilik gelirine ek olarak ikinci bir emeklilik geliri veya toplu bir birikim elde etmenizi sağlayan, özel, güvenli ve tamamen gönüllü bir tasarruf ve yatırım sistemidir. Temel amacı, aktif çalışma hayatınız boyunca yapacağınız düzenli tasarrufları, profesyonel fonlarda büyüterek, emeklilik döneminizde de bugünkü yaşam standartlarınızı koruyabilmeniz için size ek bir finansal güç yaratmaktır. Bu sistem, bir "risk" sigortasından çok, devletin de çok güçlü teşviklerle desteklediği uzun vadeli bir "birikim" programıdır.
Bireysel Emeklilik (BES) ve Hayat Sigortası Arasındaki Fark Nedir?
BES, genellikle Hayat Sigortası ile karıştırılır, ancak ikisi tamamen farklı amaçlara hizmet eden ve birbirini tamamlayan ürünlerdir:
Hayat Sigortası bir KORUMA ürünüdür: Temel amacı, vefat veya maluliyet gibi beklenmedik bir risk durumunda, geride kalan sevdiklerinize (ailenize) veya size yüksek bir tazminat ödeyerek, o anki finansal krizi (borçlar, eğitim masrafları vb.) çözmektir. Ödediğiniz primler, bu riskin maliyetini karşılar ve primleriniz için vergi indirimi avantajı elde edersiniz.
Bireysel Emeklilik (BES) bir BİRİKİM ürünüdür: Temel amacı, gelecekteki "sizin" (emeklilik halinizin) refahını artırmaktır. Risk gerçekleşmesine değil, uzun vadede fonlarınızın büyümesine odaklanır. En büyük avantajı, ödediğiniz her katkı payı için devletin size %30 oranında ek Devlet Katkısı vermesidir.
Kısacası, Hayat Sigortası "eğer başıma bir şey gelirse sevdiklerim ne yapacak?" endişesini, Bireysel Emeklilik ise "uzun yaşarsam emekliliğimde nasıl geçineceğim?" endişesini giderir.
Gönüllü BES ve Otomatik Katılım (OKS) Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bireysel Emeklilik Sistemi'nin iki farklı kolu vardır ve bu ikisi sıklıkla karıştırılmaktadır: 1. Gönüllü BES: Bu, sizin kendi iradenizle, dilediğiniz bir emeklilik şirketinden (örneğin Oğul Sigorta aracılığıyla) başlattığınız, ne kadar prim ödeyeceğinize kendinizin karar verdiği ana sistemdir. 2. Otomatik Katılım Sistemi (OKS): Bu, 45 yaş altındaki SGK'lı çalışanların, işverenleri tarafından otomatik olarak sisteme dahil edildiği ve brüt maaşlarından yasal olarak en az %3 kesinti yapılan bir sistemdir. Çalışanın 2 ay içinde "cayma hakkı" bulunur.
Birçok çalışanın bilmediği en önemli avantaj ise, bu iki sisteme aynı anda sahip olabilmenizdir. Devlet, her iki sözleşme için de ayrı ayrı %30 katkı payı limiti uygular. Yani, 2025 yılı için hem Gönüllü BES planınıza yıllık brüt asgari ücretin toplamı kadar (312.066 TL) ödeme yaparak 93.619,80 TL devlet katkısı alabilir, hem de aynı zamanda OKS sözleşmeniz üzerinden 93.619,80 TL'lik ikinci bir devlet katkısı limitine daha sahip olabilirsiniz. Bu, çalışanlar için devlet katkısı avantajını ikiye katlama fırsatı demektir.
Bireysel Emeklilik Fonları Nasıl Seçilir ve Yönetilir?
BES'in temel mantığı, yatırdığınız katkı paylarının ve devlet katkılarının, sizin seçeceğiniz **"Emeklilik Yatırım Fonları"**nda değerlenmesidir. BES bir banka mevduatı gibi sabit getirili değildir; paranızın ne kadar büyüyeceği, tamamen sizin seçeceğiniz fonların performansına bağlıdır. Fon seçimi, sistemdeki en önemli sorumluluğunuzdur. Fonlar genellikle risk ve getiri beklentisine göre ayrılır:
Düşük Riskli Fonlar: Likit fonlar, para piyasası fonları veya düşük riskli borçlanma araçları fonları. Ana parayı korumaya odaklanır, getirisi daha mütevazıdır.
Dengeli Fonlar: Hem hisse senedi gibi riskli varlıkları hem de tahvil gibi daha güvenli varlıkları içeren "karma fonlar" veya "değişken fonlar".
Yüksek Riskli Fonlar: Ağırlıklı olarak BİST'teki "hisse senedi fonları". Yüksek getiri potansiyeli sunar ancak kısa vadede dalgalanma riski taşırlar.
Değerli Maden Fonları: "Altın fonu" en popüler örneğidir. Birikimini doğrudan altına endekslemek isteyenler için idealdir.
Faizsiz (Katılım) Fonlar: Faiz hassasiyeti olan katılımcılar için, İslami finans prensiplerine uygun olarak oluşturulmuş (hisse senedi, sukuk, katılım endeksi vb.) "faizsiz fonlar" da mevcuttur.
Yılda 12 kez, seçtiğiniz bu fon dağılımını değiştirme hakkınız bulunur. Oğul Sigorta'nın uzman emeklilik danışmanları, sizin risk profilinizi ve beklentilerinizi analiz ederek, size en uygun fon sepetini oluşturmanız ve bu fonları piyasa koşullarına göre yönetmeniz konusunda ücretsiz danışmanlık hizmeti sunar.
