Tarım, dünyanın en zorlu, en emek yoğun ve risklere en açık sektörüdür. Çiftçilerimiz için tarlaları, üzerindeki çatısı olmayan bir "açık hava fabrikası" gibidir. Aylar süren emek, toprağa dökülen alın teri, yapılan gübre ve mazot masrafları; hasada günler kala yağacak on dakikalık bir dolu, beklenmedik bir gece donu veya şiddetli bir fırtına ile tamamen yok olabilir. Bu durum, sadece o yılın gelirini değil, çiftçinin geleceğini, borçlarını ödeme gücünü ve üretim sürdürülebilirliğini de tehdit eder. İşte Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası, bilinen adıyla TARSİM; Türk çiftçisini bu büyük doğal afet risklerine karşı korumak, tarımsal üretimin devamlılığını sağlamak ve çiftçinin emeğinin karşılığını alabilmesi için devlet ve özel sektör iş birliğiyle kurulmuş hayati bir güvence sistemidir.
TARSİM Nedir ve Devlet Desteği Nasıl Çalışır?
TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu), kar amacı gütmeyen ve devletin doğrudan prim desteği sağladığı bir sistemdir. Bu sigortanın çiftçi için en büyük avantajı, poliçe priminin önemli bir kısmının devlet tarafından karşılanmasıdır. Standart bir bitkisel ürün sigortası poliçesinde, çiftçinin ödemesi gereken primin %50'si, meyvelerdeki don teminatında ise %67'si doğrudan Devlet tarafından hibe olarak ödenir. Yani siz poliçenizi alırken primin tamamını değil, sadece yarısını (veya daha azını) ödersiniz. Üstelik ödemeniz gereken bu tutar için genellikle sadece küçük bir peşinat alınır, kalan kısım ise ürünün hasat tarihine kadar vadelendirilir. Bu sayede, üretim sezonunda nakit sıkıntısı çekmeden, ürününüzü kaldırdıktan sonra ödeme yapma kolaylığı sağlanır.
Teminat Kapsamı: Dolu, Don ve Kuraklık Risklerine Karşı Tam Koruma
Bitkisel Ürün Sigortası'nın teminat yapısı, yetiştirdiğiniz ürünün türüne (tarla bitkisi, meyve, sebze, sera) ve bulunduğunuz bölgenin risklerine göre şekillenir. Sistemin temel taşı **"Dolu Paketi"**dir; tüm bitkisel ürünler için dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını riskleri bu ana paketle teminat altına alınır. Meyve üreticileri için en büyük kâbus olan ve çiçeklenme döneminde verimi sıfıra indirebilen "Don Riski", isteğe bağlı ek teminat olarak poliçeye eklenebilir. Ayrıca, küresel iklim değişikliğiyle birlikte artan kuraklık riskine karşı, özellikle buğday, arpa gibi tahıl ürünleri için "İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası" devreye girmiştir. Bu sigorta, sadece yağış azlığını değil, aşırı sıcak ve nem gibi verimi düşüren tüm iklimsel faktörleri kapsayarak çiftçinin gelir kaybını önler.
Kimler Yararlanabilir ve Başvuru Şartları Nelerdir?
Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası yaptırabilmenin en temel ve değişmez kuralı, üreticinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı olması ve bu kaydın güncel olmasıdır. Sigorta işlemleri sırasında beyan ettiğiniz arazi (ada/parsel) ve ürün bilgileri, doğrudan ÇKS sisteminden çekilir. Bu nedenle, poliçe kestirmeden önce ÇKS kayıtlarınızın o yıl ekeceğiniz ürüne göre güncellenmiş olması şarttır. Hazine arazisinde (ecrimisil) üretim yapan çiftçiler de, bu arazileri ÇKS'ye kaydettirebildikleri sürece sigorta kapsamına girebilirler. Ayrıca, TARSİM sistemi; genç çiftçilere, kadın çiftçilere ve Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) üyelerine ek prim indirimleri sunarak sigortayı daha da ulaşılabilir hale getirmektedir.
Hasar Anında Süreç: İhbar ve Ekspertiz
Sigortanızın geçerli olabilmesi için poliçenin, risk gerçekleşmeden önce (genellikle ekim/dikim döneminde veya belirlenen son kabul tarihlerinden önce) yapılması gerekir. Poliçe yapıldıktan sonra tarlanızda bir hasar meydana gelirse (örneğin dolu yağarsa), en kritik adım Hasar İhbarı sürecidir. Dolu, fırtına, sel gibi ani hasarlarda olayın gerçekleşmesinden itibaren en geç 24 saat içinde; don hasarlarında ise 10 gün içinde TARSİM Çağrı Merkezi'ne veya Oğul Sigorta'ya ihbarda bulunmanız gerekir. İhbarınız üzerine, TARSİM'in bağımsız tarım eksperleri tarlanıza gelerek hasar oranını ve verim kaybını yerinde, bilimsel yöntemlerle tespit eder. Kesinleşen tazminat tutarı, hasat döneminden sonra en geç 30 gün içinde doğrudan banka hesabınıza yatırılır.
