Proje Hataları ve Tasarım Risklerine Karşı Kariyer Güvencesi
Mimarlık ve mühendislik, temeli teknik bilgiye, hassas hesaplamalara ve yaratıcı tasarıma dayanan, toplumun yaşam kalitesini ve güvenliğini doğrudan etkileyen mesleklerdir. Bir yapının statik hesabından, elektrik tesisatının planlanmasına veya bir makinenin tasarımına kadar atılan her imza, büyük bir hukuki sorumluluğu da beraberinde getirir. En deneyimli profesyonellerin bile gözden kaçırabileceği en ufak bir hesaplama hatası, çizimdeki bir ihmal veya plandaki bir kusur; projenin çökmesine, gecikmesine, işlevini yerine getirememesine veya daha da kötüsü, üçüncü şahısların (can ve mal olarak) zarar görmesine neden olabilir. İşte Mimar & Mühendis Mesleki Sorumluluk Sigortası, tam da bu "mesleki hata" riskine karşı kariyerinizi, itibarınızı ve kişisel mal varlığınızı koruyan en önemli hukuki ve finansal kalkanıdır.
Bu Sigorta Nedir ve Neden İnşaat All Risk (CAR) Poliçesi Yeterli Değildir?
Mühendislik sigortaları alanında, proje sahipleri ve müteahhitler tarafından en çok karıştırılan konu budur. Birçok profesyonel, projenin kendisi için yapılan İnşaat Tüm Riskler (Construction All Risks - CAR) veya Montaj Tüm Riskler (Erection All Risks - EAR) sigortasının, projeyle ilgili her şeyi kapsadığını düşünür. Oysa bu büyük bir yanılgıdır.
CAR ve EAR poliçeleri, şantiyedeki fiziksel ve ani kazaları (yangın, sel, fırtına, vincin devrilmesi, hırsızlık vb.) teminat altına alır. Ancak, bu poliçelerin en temel ve en net istisnası "Hatalı Dizayn, Plan ve Proje" (Faulty Design) riskidir. Yani, bir yapı sizin hatalı statik hesaplamanız nedeniyle çökerse veya bir makine sizin hatalı tasarımınız yüzünden arızalanırsa, CAR veya EAR poliçesi bu hasarı ödemez.
İşte Mimar & Mühendis Mesleki Sorumluluk Sigortası, tam olarak bu devasa boşluğu doldurur. Bu poliçe, sizin veya ofisinizin yaptığı "hesaplama hatası", "proje kusuru", "tasarım ihmali" veya "hatalı çizim" nedeniyle, müvekkilinizin (proje sahibi) veya üçüncü şahısların uğradığı tüm finansal, maddi ve bedeni zararları karşılamak için tasarlanmıştır.
Poliçe Yaptırırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bu teknik poliçeyi alırken, standart bir sigortadan farklı olarak, birkaç kritik noktaya özellikle dikkat edilmelidir:
Sigorta Bedelini Doğru Belirlemek: Poliçenizin teminat limiti ne olmalı? Bu limit, sizin yıllık cironuz veya tek bir projenizin maliyeti değildir. Limitiniz, yaptığınız bir hatanın yol açabileceği potansiyel azami tazminat tutarı olmalıdır. Milyonlarca dolarlık bir projede yapacağınız küçük bir statik hata, projenin tamamının yıkılmasına neden olabilir. Bu nedenle limit tespiti, en kritik karardır.
Hukuki Savunma Masrafları: Bu poliçe, size bir dava açıldığında iki yönlü çalışır. Birincisi, dava sonucunda ödemeye mahkum edildiğiniz tazminatın kendisini öder. İkincisi ve en az o kadar önemlisi, o davaya karşı kendinizi savunmanız için gereken tüm hukuki savunma masraflarını (avukatlık ücretleri, yargılama giderleri, bilirkişi masrafları) karşılar. Bu güvence, iddia haksız ve asılsız olsa bile devreye girer.
Geriye Dönük Koruma (Retroaktif Tarih): Mühendislik ve mimarlık hataları, genellikle proje bittikten yıllar sonra ortaya çıkar (örneğin bir binanın 5 yıl sonra çatlak vermesi). Bu poliçeler "ihbar esaslı" (claims-made) olduğu için, poliçenizi ilk kez yaptırırken mutlaka "geriye dönük koruma" (retroaktif tarih) almanız gerekir. Bu sayede, poliçenizi kesintisiz yenilediğinizde, yıllar önce yaptığınız bir projenin davası bugün açılsa bile korunmanızı sağlarsınız.
Poliçe Primleri Nasıl Hesaplanır?
Avukat veya SMMM sigortalarından farklı olarak, mimar ve mühendislerin risk profili çok daha değişkendir ve primler, tamamen size özel bir risk analizi ile belirlenir. Oğul Sigorta uzmanları, priminizi hesaplarken şu ana faktörleri sizinle birlikte analiz eder:
Faaliyet Alanı ve Uzmanlık (En Önemli Faktör): Primlendirmedeki en kritik kriterdir. Yüksek riskli projeler (statik proje, zemin etüdü, köprü, tünel, baraj, arıtma tesisi) yapan bir inşaat veya makine mühendisinin primi ile, daha çok estetik veya düşük riskli projeler (iç mimari, peyzaj) yapan bir mimarın primi aynı değildir.
Yıllık Ciro (Hasılat): Büronuzun iş hacmi ve üstlendiğiniz projelerin finansal büyüklüğü, potansiyel riskinizin de bir göstergesidir.
Talep Edilen Teminat Limiti: 1 Milyon TL'lik bir koruma ile 10 Milyon TL'lik bir korumanın primi doğal olarak farklı olacaktır.
Geçmiş Hasar Durumu (Hasarsızlık): Tıpkı kaskodaki gibi, geçmiş yıllarda bu tür davalarla karşılaşmamış olmanız, yenileme primleriniz için size "hasarsızlık indirimi" olarak geri döner.
Talep Edilen Ek Teminatlar: Standart poliçeye ek olarak, "Manevi Tazminat" veya "Çevre Kirliliği Sorumluluğu" gibi ek riskleri de dahil etmek isterseniz, priminiz buna göre ayarlanacaktır.
